Шығыстың Шығысында дүбірлі той

Өскеменнің іргесіндегі мидай жазық далада осыдан 15 жыл бұрын көп үйлі Шығыс ауылы бой көтерген еді. Мемлекеттің «Нұрлы көш» бағдарламасы аясында шетелден көшіп келген қандастарымызға арналып салынған әдемі ауыл ел аузында «Нұрлы көш» деп те аталып жүр. Алыста жүрген ағайынды бір шаңырақ астына топтастырған Шығыста  Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесіне, Ораза айт мерекесіне орай ерекше дүбірлі той өтті.

Жаңа ауылдағы Жаңа жыл тойының түндігі осы ауылдың, көршілес ауылдардың спортшылары қатысқан көкпар, тай жарыс, аударыспақ, арқан тартыс, қол күрес, қазақ күресі сынды ұлттық спорт ойындарымен түріліп, бірінен соң бірі жалғасқан жарыстар қой көтерген, тай көтерген  балуандар бәсекесіне ұласты. Мерекеге келген жас, кәрі бақ пен бап қатар шапқан сайыстарда дала ұлдарының күші мен ақыл, айласы сарапқа салынған нағыз қазақы тартысқа куә болды.

Шығыс ауылының ортасына тігілген  ақшаңқан киіз үйлер Наурыздың сәні мен мәнін еселей түсті. Сән-салтанаты жарасқан 13 киіз үйді ауылдағы әр көшенің тұрғындары бірігіп құрған екен. Берекелі ел деген осылай болар! Ауыл көшелерінің атына сәйкес «Нұрбесік», «Шарапат», «Ер Жәнібек», «Мұстафа Шоқай», «Байөлке», «Сарыарқа», «Кербұғы», «Алаш» тағы да басқа атаулар қойылған киіз үйлерге бас сұққан бұқара ақ тілектерін арнап, мол дастарханнан, наурыз көжеден дәм татып жатты.

Наурыздың көркі ұлттық тағамдар. Ақ дастарханда уыз, ақ ірімшік, қызыл ірімшік, ежігей құрт, малта құрт, жаубүйрек, жұмыр, ши бауырсақ, бал бауырсақ, қымыз, қыстан қалған сүр ет, қазы  бәрі самсап тұр. Шекара сызығының ар жағында қалса да, қиын-қыстау заманда жат жерге ауа көшіп кетсе де тамырынан ажырамай тілін, дінін, салтын сақтап келген қандастарымыз ата жұртқа өздерімен бірге ұмыт болған осындай талай тағамның түрін, қаншама дүниені алып келгендігіне Шығыс ауылында тағы да куә болдық.

Шығыс ауылына, облысқа көшіп келген қандастарымыз өңірдегі демографиялық, әлеуметтік-экономикалық өсімге оңды әсер ете отырып, ана тіліміздің дамуына, бай салт-дәстүрімізге, ұлттық өнерімізге үлкен үлес қосып, оны өзіндік ерекшеліктері, нақыштары мол төл туындыларымен кемелдендіріп, байыта түсті. Киіз үйге төрлеткендер ата дәстүрмен, ұлтымыздың ежелгі бұйымдарымен, киіз үй жабдықтарымен, ұлттық қолөнер түрлерімен де танысты.

Есік алдында ауылдың қыз-келіншектері саба пісіп, жүн сабап, оны түтіп, ұршыққа иіріп отыр. Бұл жерде бейне бір ұлттық дәстүрді, ұлттық өнерді үйрететін шеберлік сағаты жүріп жатқандай.

Бұның бәрі тегін емес. Наурыз мерекесінде Шығыс ауылында «Үздік киіз үй» байқауын ұйымдастырып отырудағы мақсаттың өзі де қазақтың киіз үйін насихаттау, киіз үйдің көне бұйымдарын жаңғырту, киіз үй мәдениетін дәріптеу болды.

– Ауылымызда 750 үй бар. 2,5 мыңнан астам тұрғын бар. Жағдайымыз жақсы. Отбасым көпбалалы. Ауылда жеке кәсіппен айналысамын. Жұбайым қолөнер бұйымдарын жасаумен шұғылданады. Шығыс ауылына қоныстанғандардың бәрі де бүгін қоғамнан өз орнын тауып, балаларын оқытып, кәсіптерін жүргізіп, еліміздің өркендеуіне өз үлестерін қосып, қиындықты да, қызықты да көппен бірге көріп келеді. Бүгін Наурыз, ораза айт мерекесін ауыл болып, жақсы көңіл-күймен қарсы алып жатырмыз. Еліміздің, ауылымыздың береке-бірлігі арта берсін, – дейді ауыл кәсіпкері Мұқият  Шектай.

Шығыс ауылындағы мерекеге арнайы келген әнші, сазгер Ахметжан Рәбжан сахнаға шығып, Наурыз тойы көрігін одан әрі қыздырды.

Ауыл. Дала думаны. Киіз үйдің алдындағы ши өреден сүзбе, құрт алып жеген бала-шаға, ашық-жарқын жүздер, бірін -бірі құттықтап, елжіреген күнге маңдайларын тосқан ақ самайлы қариялар…

Шығыс ауылындағы Наурыз:

«Біреуің Шыңғыс туған елденсіңдер.

Біреуің миллиардты көргенсіңдер.

Арғы беттен аттанып бергі бетке,

Уық боп қадалам деп келгенсіңдер…

Қаржы шешіп алса да банкоматтан,

Қазақ тілін таңдайтын сендерсіңдер», – деп жыр нөсерін селдеткен ақындар айтысымен жалғасты.

Ел азулы ақын Ардабек Ақбаба мен көпшілікке «Ақынкелді» атымен белгілі Аян Қалымбектің айтысын, басқа да ақындардың айтысын бар ынтасымен тамашалап, қошемет көрсетті.

Қандастарымыздың шығыста ғана емес, қай ауылда да жеке кәсіп ашып, мыңғыртып мал өсіріп, жайқалтып егін егіп, маңдай терлерінің жемісін теріп жеп жатқаны, еңбекқорлығы өз алдына бір бөлек әңгіме. Облыста қоғамның әр саласында: журналистикада, мәдениетте, кәсіпкерлікте, әдебиетте, өнерде  жемісті еңбек етіп, ел құрметіне бөленген қандастарымыздың қатары жетерлік. Ақындар Шығыс ауылындағы, облыстағы шоқтығы биік, еңбегі елеулілерге де ақ шуақ жырларын арнады.

«Деп жүрген байрағымды құлатпаңдар.

Текті елімде Кенжехан Мұратхан бар,

Шындаса, Шығыстағы Шығысты да,

Мұратына жеткізер Мұратхандар», – деп Аян ақын аймақтың, ауылдың рухани көшін бастап келе жатқан Мұратхан Кенжехан, Әскерхан Ақтай, Нұртай Тілеужан сынды елдің, ауылдың дамуына дем беріп жүрген бір топ іскер, белсенді азаматтарды атап өтті.

Мерекеде түрлі ұлттық спорттық ойындар мен түрлі байқаулардың жеңімпаздарына, ұйымдастырушыларға Өскемен қаласы әкімінің марапаттары тапсырылды.

Шығыстағы таң шапағы тарай сала басталған дүбірлі думан кеш батқанға дейін жалғасты.

Жанаргүл Көкенайқызы