Шахтер болған заңгер

Тау-кен ісі – мансаптық өсу үшін қолайлы сала: тау-кен шеберлері өндіру учаскелерінің бастықтарына айналады, олар кейін бас инженерлерге дейін өседі. Жұмысшылар өндірістен қол үзбей диплом алып, табысты мансап құрған мысалдар аз емес. Көбінесе өсу бір сала аясында болады, бірақ ерекше жағдайлар да болады. Александр Лебедев – бұрынғы шахтер-үңгуші, Орлов кенішінің алдыңғы шебінде жұмыс істеді. Бүгінде ол – «Шығыстүстімет» ЖШС заң басқармасының еңбек қатынастарын құқықтық сүйемелдеу және залалды өтеу бөлімінің бастығы.

«Мен шахтаға әскерден кейін келдім. Әзірбайжанда әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлерінде қызмет еттім. Демобилизациядан кейін жұмыс іздедім. Кеніш Жезкент кентіндегі жалғыз ірі кәсіпорын еді. Сол кездегі ең танымал мамандық – үңгуші болып орналастым, жұмысқа қабылданар кезде сұхбатты тікелей бас директор жүргізді. Біздің отбасымызда тау-кен саласын таңдаған жалғыз мен. Ақша табу керек болды, әсіресе жас жігіттерге. Егер менде қорқыныш болмады десем, өтірік болар. Бірақ жас кезде ол бірінші орында емес. Мен Валерий Хабибуллиннің бригадасына түскеніме қуаныштымын, тәжірибелі үңгушілер Сергей Гусев пен Владимир Ромашко қасымда болды. Бұл тату және еңбекқор бригада болған еді. Кестеден қалмау үшін олар бір ауысымда екі «цикл» жасайтын. Содан кейін бригадир кенжарда жұмыс істеу үшін қажетті жабдықтар мен материалдарды жеткізу үшін арнайы күн бөледі. Осының арқасында бізде әрқашан жұмыс істейтін құралдар болды. Келесі ауысым таза ауасы бар тазалаған кенжарға келіп, басқа міндеттерге алаңдамай жұмысын жалғастыратын», – деп еске алады Александр Лебедев.

Ол кезде бұрғылаушылардың, ТЖМ машинистерінің және жарушылардың жеке-жеке бригадалары болған жоқ. Барлық жұмыс циклін үңгілеушілер орындайтын. Шын мәнінде, бұл нағыз әмбебап бригадалар еді. Александр айтқандай, «байырғы мектептің» барлық шахтерлері осындай әмбебап екен. Айтпақшы, шахтерлер әрдайым ертең мұнда тек өздері ғана емес, балалары мен немерелері жұмыс істейтінін түсінетін. Сондықтан олар орындалатын міндеттерге асқан жауапкершілікпен, ал жабдықтарға мұқият ұқыптылықпен қарады.

Кейін Александр шахтада басқа мамандықтарды игеруге шешім қабылдады, бекітуші болып жұмыс істеді, сонымен қатар Сауелхан Ермакановтың жетекшілігімен ШІК-1 учаскесінде жұмыс істеді. Бірақ бір сәтте ол өмірінде бір нәрсені өзгерту керек деген пайымға келді. Оның шешімі түбегейлі және күтпеген болды.

«Мен құжаттарды қайда тапсыруға болатынын зерттей бастадым. Шахтада жұмыс істей жүріп, белгілі бір жағдайларға байланысты жаны жарқын адамдармен кездесіп, мен заңгерлікті зерттеймін деп шештім. Барлық достарым үшін бұл таңғаларлық шешім болды. Достарым қалжыңдап, «Саша, не істеп жүрсің?»  деп айтатын. Шахтада жұмыс істеп, тау-кен ісін зерттеу –қалыпты жағдай. Ал заңгерлікті оқу ерекше көрінді. Алайда тағы бір ынталандыру болды – мұның бәрін бекер бастамағанымды дәлелдеу. Әріптестер шай ішуге кеткенде, мен кітаптарымды оқи бастайтынмын. Алматыға байланысты көп нәрсе болды, отбасым сол қаладан шыққан, дайындыққа және тұруға көмектескен таныстарым мен туыстарым болды. Мен Нархоз негізінде құрылған «Тұран» университетінің сырттай бөліміне оқуға түстім. Міне, университеттің соңғы курсында маған Жезкент КБК-де заңгердің орнын ұсынды. Бұл өте қиын кезең болды. Кеңес беретін ешкім болған жоқ. Бұрынғы заңгер Ирина Уланова Өскемен қаласына ауысты. Менде одан істерді қабылдауға және бірнеше кеңес алуға ғана уақыт болды. Ол кезде түскі асқа да баруға уақыт жоқ еді, жұмыстан кейін түнгі сағат он-он бірге дейін отыруға тура келетін. Мен Құдайға және менің өмір жолымда кездескен, әрқашан көмектескен, сөзбен және іспен қолдаған көптеген адамдарға ризамын. Біздің кішкентай, бірақ мақтан тұтатын Жезкент кентін және онымен байланысты барлық нәрсені жақсы көремін», – дейді ол.

Александр достары мен әріптестерінің қолдауын бірнеше жыл бұрын денсаулығы бұзылған кезде сезінді. Бұл оның өміріндегі өте қиын кезең болды. Оған үміт артып отырған әйелі мен балалары, көптеген орындалмаған жоспарлар мен қол жетпеген мақсаттар… Жақындарының, достары мен әріптестерінің қолдауының арқасында Александр Николаевич ауруды жеңе алды.

«Сіз адамдарға деген көзқарасыңыз қандай болса, олар да сізге солай жауап қайтарады. Бұл – менің кәміл сенімім. Егер адам өз ісінің шебері болса, ол қарапайым слесарь немесе үлкен басшы болсын, маңызды емес. Мен қазір шахталарда кен өндіретін, оны жер бетіне көтеретін жігіттерге үлкен құрметпен қараймын. Бұл – ауыр жұмыс әрі өте қауіпті. Олардың арқасында біз бәріміз еңбекақы аламыз. Негізінен, біздер, яғни негізгі өндірісте жұмыс істемейтіндердің бәрі – шахтерлерге көмек көрсететін қызметтерміз. Регресшілермен жұмыс істеуде заң мен ережеден аттап өте алмайтын кездер болады. Алайда мұның бәрін адамгершіліктен аттамай, қарапайым тілмен түсіндіруге болады, сонда әріптесің қалай әрекет ету керектігін түсінеді», – дейді Александр Лебедев.

Жазда Александр Николаевич мерейтойын атап өтті, ол 50 жасқа толды. Әріптесімізді құттықтаймыз, оған мықты денсаулық тілейміз!

(Мақала KAZ Minerals корпоративтік байланыстар департаментінің тапсырысы бойынша әзірленді).