Жидебайда қысқы типтегі қонақүй салынады

Жуырда бұл аудан ұлы Абайдың мерейтойын тойлаудың негізгі орнына айналады. Осыған орай ұлы ақынның кіші Отаны болып табылатын аудан орталығы Қарауылды әлеуметтік нысандарды абаттандыру және жаңарту бағытында өзгерістер күтіп тұр. Ауданның спорттағы жоғары жетістіктерімен даңқы шыққан, мал шаруашылығында, мысты-никельді кенді игеру және өңдеуде үлкен әлеуетке ие. Осы мүмкіндіктерді қалай іске асыру керек деген мәселе облыс әкімі Даниал АХМЕТОВТЫҢ жұмыс сапарындағы басты тақырып болды.
Ауданның ең негізгі тарихи орындарының бірі – Абай туып, өмір сүрген Жидебай аңғары. «Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені, зере мен Ұлжанның зираттары, мұражай-үй ұлы ақынның мерейтоын мерекелеу кезіндегі ең адамдар көп келетін орындардың біріне айналады. 170 жылдыққа орай мұражай кешені қонақтарды күтіп алуға дайын болуы тиіс. Бірақ бұл орын әзірге туристерді жайлы және заманауи инфрақұрыммен қуанта алмайды. Абай мұражай-үйінің маңында салынып жатқан нысан әлі аяқталмаған.
Абайдың «Жидебай-Бөрілі» тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық мұражай-қорығының басшылығы әу баста қонақүйге қарсы болған, себебі, құрылыс жері заңсыз бөлінген. Соттың араласуынан кейін жобаны іске асыру тоқтатылған. Кешеннің жаңа басшысы Жандос Әубәкіров аталмыш нысанды қажет деп санайды.
Мердігерге жазғы қонақүйдің құрылысын аяқтауға 16 миллион теңге жетпейді, ола қаржы бюджеттен бөлінбей қалған. Аймақ басшысы кешенге міндетті түрде туристердің демалысы үшін қонақүй және дәмхана керек екенін атап өтті. Бірақ жазда қажетті жайлылықта олар киіз үйлерде де ала алады. Бұл ғимаратты қысқы типтегі қонақүй ретінде қайта салу керек, өйткені, кешен туристерді жыл он екі ай қабылдауы тиіс. Нысанды аяқтауға қаражат бөлінетін болады деп сендірді Даниал АХМЕТОВ.
Қарауыл ауылындағы «Шыңғыстау» спорт кешенінде аймақ басшысы танымал спортшылармен – Абай ауданының тумаларымегн – «Қазақстан барысы» турнирінің жеңімпаздарымен және дзюдодан көптеген наградалардың игереі Зере Бектасқызымен кездесті.
– Мен спорттық жетістіктеріңізге сіздермен бірге қуанамын, – деді облыс әкімі Даниал АХМЕТОВ. – Үлкен қалаларға көшуге талпынудың қажеті жоқ. Егер сіздерде баспанаға қатысты немесе тағы да басқа қандай да бір мәселелер болса, біз оларды шешуге көмектесеміз. Шығыс Қазақстанның аты бүкіл әлемге өзінің спорттық жетістіктерімен шыға беруі үшін Жаңа олимпиада чемпиондарын дайындайтын боламыз.
Облыс әкімінің айтуынша, спортшы қыз Зере Бектасқызы Семейде баспанамиен және облыстық стипендиямен қамтылатын болады.
Орталық аудандық аурухана аймақ басшысы ат басын бұрған келесі нысан болды. Нысан күрделі жөндеуден кейін бір жыл жұмыс істеп шыққан. Енді оны оңтайландыру өз нәтижесін берді деп айтуға болады. Стационардың кейбір бөлімшелерін біріктіру арнайы әлеуметтік қызметтерді көрсету бойынша учаскеге орын бөлуге мүмкіндік берген. Оған мүмкіндігі шектеулі балалар мен егде адамдар келеді. Қолөнер кабинеті, компьютерлік сынып, спортзал және ардагерлер бөлмесі бар. Бұл жоба БҰҰ ДБ гранты арқасында қаржыландырылады.
– Сіздердің ауылдарыңыз үлкен болмаса да, оның еліміз үшін маңызы ерекше, – деді аймақ басшысы Даниал АХМЕТОВ ардагерлерге. – Бұл Абайдың отаны. Сондықтан, ақын мерейтойын атауға байланысты ауылды абаттандыру және өзге де мәселелер жөнінен үлкен өзгерістер күтіп тұр. Ардагерлер облыс әкіміне туған жерлерінен шыққан Ұлы ақынның мерейтоын тойлауға көңіл бөлгені үшін алғыс білдірді. Аудандық Мәдениет үйі де күрделі жөндеуден кейін жаңарып қалды. Аймақ басшысының сапарына орай «Қаламқас» ән-би ансамблі түрлі репертуарлардан құралған концерт ұсынды. Ұжым патриоттық әндерді, «Айттым сәлем, Қаламқас» лирикалық әнін және көңілді итальян әнін шырқады.
Абай ауданы атқарушы биліктің назар аударуы және өз жерлестеріне бейжай қарамайтын кәсіпкерлердің арқасында түрленіп келеді. Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында әрбір ауылға кіреберіске аркалар, хоккей қорапшалары, футбол алаңдары орнатылған. Көшені жарығы және мектеп жиһазы жергілікті өндірушілердің күшімен жаңартылып тұрады. Осылайша, үлкен қалалардан тауарларды сатып алуға және жеткізуге кететін шығындарды үш-төрт есеге қысқартуға болады, дейді аудан әкімі Тұрсынғазы Мүсәпірбеков. Қарауыл ауылында жылыжай қалпына келтірілген, ол осы көктемде-ақ ауылды көгалдандыруға гүлдерді шығара бастайды.
Қарауылдағы мектепте болған кезінде аймақ басшысы оқушыларға сүт сатып алу ісінің қалай атқарылатынына көңіл бөлді. Білім басқармасында тендерлер жүргізілмейді де, өнім әр мектепке әртүрлі жолдармен келіп түседі. Даниал АХМЕТОВ бұл жағдайды түзетуді және сенімді тауарөндірушілерден сапалы сүт сатып алудың орталықтандырылған процесін жолға қоюды тапсырды.
«Серік» шаруа қожалығы мал шаруашылығымен айналысады. Мұнда бордақылау және сою алаңдары жұмыс істейді. Осы шаруашылық жұмысының үлгісі бойынша көршілердің кейбіреулері ірі қара малға арналған бордақылау алаңдарын ашуды жоспарлап отыр. Абай ауданының табиғи-климаттық жағдайлары мал шаруашылығының осы түріне барынша сәйкес келеді. Мұнда қазақтың ақбас тұқымына айрықша басымдық берілген.
– Бұл тұқым Абай ауданы үшін өте ыңғайлы, – дейді «Шалипан» шаруа қожалығының басшысы Сағатбек Асқаров. – қазақтың ақбас сиыры төзімді және біздің белдеуде қосымша жемдеуді қажет етпейді, салмақты тез жинайды.
– Бұл дұрыс. – деп қолдады оны облыс әкімі. – Абай ауданында мал шаруашылығымен айналысу керек, басымдықты неақ осы қазақтың ақбас сиырына беру керек. Енді бұл үшін не керек екенін анықтап алу шарт – қаржыландыру ма, әлдетағы басқа ма? Біз ауданда мал шаруашылығы дамуы үшін бұл мәселелерді шешуге көмектесеміз.
«Дерикар» ЖШС үшін басты қиындық – өнімді өткізетін тұрақты нарықтың жоқтығы. Кәсіпорын 2013 жылы құрылған. Оның қуаты жылына екі мың тонна жуылған жүн шығаруға есептелген. Ауданды шикізат жеткілікті, инфрақұрылым мен құрал-жабдықтар бар. Бірақ табысты жұмыс істеу үшін тұрақты өткізу нарығы жетпейді, деп атап өтті кәсіпорын басшысы Тасболат Битенов.
Жұмыстың бастапқы кезеңінде жиналған 364 тонна жүннің тек 55 тоннасын сату мүмкін болыпты. Қалған шикізат және дайын өнім сатылуын күтіп қоймаларда жатыр. Облыс әкімі Даниал АХМЕТОВ бұл мәселені шешуге көмектесуге уәде етті.
Сонымен қатар, «ГРК Бөрілі» ЖШС де биліктің көмегі мен қолдауына зәру. Мыс кенінің жүз миллион тоннадан астам қорына иелік ететін кәсіпорын толық жұмыс істейге қауқарсыз. Мақсұт кен орнындағы цех пен байыту кешенінің құрылысына байланысты барынша қуатты электр тарату желісі қажет.
– Егер электр энергиясы джағынан көмек болса, өндіріс жұмыс істейтін болады, – деді директор Мұхтар Асианов. – Мұнымен қоса бұл кенде никельдің айтарлықтай мөлшері бар, және мұндай кенді елімізде басқа еш жерде игермейді. Қазір біз технологияны растауды күтіп отырмыз. Егер біздің проблемамыз шешілсе, мұнда никель кенін өндіретін Қазақстандағы бірден-бір зауыт пайда болады.
2006 жылы кәсіпорын өз қаржысы есебінен геологиялық барлау жұмыстарымен айналыса бастады. Зерттеулерге кеткен шығын 900 миллион теңгеден асқан. Кеннің қомақты қоры анықталып отыр. Оның бір бөлігі жердің беткі қабатында жатыр. Бұл Абай ауданының экономикасын және бүкіл облысты дамытуға жақсы мүмкіндік. Мәселе тек барынша қуатты электр таратушы желіде болып тұр, облыс әкімі оны салу мәселесін шешуге уәде берді. Сонда байыту кешені толық қуатында жұмыс істей бастайды.

Шығыс-Ақпарат