Өскеменде жаңа турбина салынады

Облыс орталығындағы АES Өскемен жылу-электр орталығында құны 50 миллион АҚШ долларынан астам соманы құрайтын жаңа турбинаның құрылысы басталды. Ірі энергетикалық жобаның тұсаукесер рәсіміне облыс Әкімі Бердібек САПАРБАЕВ, Қазақстандағы Америка Құрама Штаттары елшісінің орынбасары Майкл Клечески, сенатор Сергей Плотников және тағы бірқатар шетелдік қонақтар қатысып, айтулы оқиғаның куәсі болды.

«AES Өскемен ЖЭО» ЖШС-нің №12 турбоагрегатын іске қосуды жобалауға, оны материалдық-техникалық жағынан қамтуға және құрылысын жүргізуге қатысты келісімшартты халықаралық тендерде қытайлық «SEPCO1 Electric Power Construction Corporation» компаниясы ұтып алған болатын. Аталмыш келісімшарт құны – 6,5 млрд. теңгені құрайды. Алайда, жобаның жалпы құны 8 млрд. теңгеден асып түседі. Себебі, жобаны жергілікті жерде жүргізу қосымша шығындарды талап етеді.

– Аймақ экономикасы үшін энергиямен қамту мәселесі ерекше маңызды болып табылады. Сондықтан аталмыш саланы дамытуға зор мән беріп келеміз. Қазіргі уақытта Шығыс Қазақстанда энергия өндіретін сегіз негізгі компания бар. Олардың төртеуі AES корпорациясының құрамына кіреді. Үстіміздегі жылдың он айының қорытындысы бойынша, 5,9 млрд. кВт/сағ. электр энергиясы өндірілген. Алайда, мұның өзі бізге аздық етуде. Бүгінгі таңда облысымыздағы энергия тапшылығы жылына 2 млрд. кВт/сағатты құрайды. Сол себепті бізде қосымша энергия көздерінің пайда болуына, ескі турбиналардың жөндеуден өткізілуіне барынша мүдделіміз, – деген аймақ басшысы Бердібек САПАРБАЕВ облысымызда 16 жылдан астам уақыт жұмыс істеп келетін AES корпорациясының жаңа турбина салу жөніндегі бастамасы құптарлық жайт екенін жеткізді.

Өз сөзінде аймақ басшысы AES корпорациясының басшылығы жаңартылған энергия көздерін дамыту мәселесіне де жіті мән беру керек екенін тілге тиек етті. Атап айтқанда, қазіргі уақытта бірқатар стансалардың, оның ішінде әсіресе, Шүлбі СЭС-нің мүмкіндігі толық пайдаланылмай келеді.

– AES корпорациясы бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі мәселесіне де көбірек көңіл бөлуі тиіс, – деді облыс Әкімі Бердібек САПАРБАЕВ. – Қазіргі уақытта компания салық төлеумен ғана шектелуде. Ал негізі AES сияқты өзге алпауыт өндіріс орындары аймақтағы әлеуметтік мәселелерді шешуге жыл сайын 6-7 млн. АҚШ долларын жұмсап келеді.

Салтанатты жиында сөз алған AES корпорациясының Еуропа және ТМД елдері бойынша вице-президенті Алистер Престон жаңа турбинаның құрылысына 50 млн. АҚШ доллары жұмсалатынын айтып, 120 мегаватт қуатқа ие турбина жылына 800 млн. кВт/сағ. энергия өндіретінін жеткізді. Жобаның басты ерекшелігі ол стансаның тиімділігі мен беріктілігін арттырмақ. Жаңа турбоагрегатта үйреншікті сутегі-ауа орнына генератордың ауа салқындатқышы қолданылады. Өз кезегінде бұл жайт өрт қауіпсіздігін жақсартуға септігін тигізеді. Оператор турбоагретатты заманауи автоматты жүйе арқылы басқаруға мүмкіндік алады. Шетелдік корпорация басшылығы жобаның экологиялық қауіпсіздігіне де зор мән беріпті.

– №12 турбоагрегаттың салынуы аймақтың индустриялық-инновациялық дамуына жақсы әсер етіп, Шығыс Қазақстан облысы экономикасының алдағы өсуіне негіз салатын болады, – деген Алистер Престон жаңа турбинаны орнату қаланы жылумен қамту сапасын айтарлықтай жақсартуға септігін тигізетінін жеткізді.

Ал Қазақстандағы АҚШ елшісінің орынбасары Майкл Клечески бұл өте маңызды жоба екенін айта келіп, жаңа турбинаның салынуы Шығыс Қазақстан мен американдық концерннің арасындағы әріптестікті нығайтуға айрықша ықпал ететініне сенім білдірді.
– Әріптестік қарым-қатынас орнатылған он алты жылдың ішінде айтарлықтай жұмыс тындырылыпты. AES-тің Шығыс Қазақстанның қоғамдық өмірінде өзіндік орны қалыптасқанын байқадым. Концерн қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне тұрақты түрде қаржы бөліп келеді екен. Мен екі жақты байланыстың осыншама жоғары дәрежеге жеткені үшін облыс басшылығына ерекше алғыс айтқым келеді, – деді Майкл Клечески.
Жиынға қатысқан бас мердігер «SEPCO1 Electric Power Construction Corporation» компаниясының вице-президенті Лю Юнянь мырза жобаны жүзеге асыруға 23 ай уақыт кететінін және құрылыс жұмыстарына шамамен 200 адам тартылатынын айтты.
Өз кезегінде аймақ басшысы Бердібек САПАРБАЕВ жұмысшылардың кем дегенде 80 пайызы жергілікті мамандар болуы керектігін ескертті.
Салтанатты жиыннан кейін шараға қатысушылар жылу-электр орталығының цехтарын аралап көріп, жаңа турбинаның құрылысымен жақынырақ танысты.

Нұржан Кенжеұлы