Шопырлар «саперларға» айналып кетіпті
Үкімет жол жөндейтін мекемелерге қаржы бөлмей жатқан жоқ, бюджеттің қомақты бөлігі осы салаға жұмсалып-ақ жатады, айтпағымыз ол емес. Айтпағымыз – бүгінгі жолдардың жай-күйі. Алысқа бармай-ақ қояйық, Өскеменнен екі-үш шақырым ұзасақ, жетіп жатыр.
Көктем шығып, қар көбесі сөгілгеннен кейін, мердігерлер жол жөндеуге шықты. Техникалары түгел, қоржындары толық жол жөндегіш мекемелер бүлінген жерлерді қазып жатты, ыстық асфальтты жазып жатты. Бұған бәріміздің көзіміз үйренген. Ары-бері ағылған жұрт: «Е-е-е-е, бұлардың жұмысында береке бар ма, көктемде көп шұңқырға айналады бәрібір» деп күңкілдеді. Күңкілдейтін де жөндері бар. Себебі, осы мың шұңқыр жолдарға мыңдаған емес, миллиондаған қаржы жұмсалатынын жұрт жақсы біледі, білгеннен соң айтады да.
Енді осыдан екі-үш ай бұрын ғана «жөнделген» жолдардың сапасын сынап көрейік. «Өскемен-Самар» тасжолы – көліктің ең көп ағылатын бағыты. Алысқа ат терлетіп қайтеміз, Шешек асуынан асқаннан кейін-ақ бірнеше шақырымдай жол жүрдік те, кері қайттық. Түсінікті… Шұңқырлар дейміз ау, сол бір екі-үш шақырым жолда үңірейген ордың бірнешеуі өз «құрбандығын» күтіп жатқандай. Жол емес, кәдімгі мина алаңы. Көлік жүргізушілері – шопырлар емес, сол алаңдағы саперлар сияқты. Түп-түзу келе жатқан көліктер орларды айналып ирелеңдей жөнеледі, шұңқырлардан қашамыз деп, қарсы бетке шығып кетіп жатқандар қаншама.
Ал жол полициясының статистикалық есебіне жүгінсек, биыл облысымызда өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда, жол апаты 55 пайызға өсіп кеткен. Кінәлілердің көбі – рульге ие бола алмай қалғандар мен қарсы бетке шығып кеткендер. Енді қараңыз, көз алдымызда көліктер шұңқыр «ұстап» қалмау үшін, қарсы жолға шығып кетіп жатты. Апат қайдан келіп жатыр? Айдың-күннің аманында халықтың көлік апатынан мерт болып жатуының негізгі факторларының бірі – осы сапасыз жол-жендет. Облысымызда соңғы жеті-ақ айдың ішінде 248 жол-көлік оқиғасы тіркеліп, 42 адам қаза тапқан, 329 адам ауыр жараланған.
Сосын осы сұрақтарға жауап іздеп, «Өскемен тәртіп» мекемесінің директоры Ерлан Әбеновке телефон шалдық. Мақсатымыз – жол үстіндегі «қақпаншұңқырлардың» бейбіт күнде бүтінделмей жатуының себебін білу. Телефон тұтқасын көтерген Ерлан Әбеновтің айтуынша, бұл шұңқырлар – су немесе тағы басқа табиғи факторлардың әсерінен орын алған кемшіліктер.
– Ол жерлерді мамыр айында ғана жөндеуден өткізгенбіз, жол болған соң, кемшілік болып тұрады. Бірақ шұңқырлардың көп екендігін аңғармадым, кешке арнайы мамандарымды жіберіп тексертемін, – деді «Өскемен тәртіп» мекемесінің директоры.
Ал сол жолмен күнделікті жүйткіп жүрген жүргізушілер, көлемі тым үлкейіп және тереңдеп кеткен шұңқырларға доңғалақтарын соғып, бүлдіріп алып жатқандықтарын айтып дабыл қағуда.
Мердігерлер: «Жолды жөндеп тастадық» деп есеп берді, ақшалары есептелді. Көңіл жайланды, мұрт майланды. Жарайды, жөндеп тастады делік, бірақ кез келген маман өзінің жасаған дүниесінің сапасына кепілдік бермеуші ме еді? Жол – әлеуметтің күретамыры емес пе, ендеше сол тіршіліктің жүрегін соқтырып тұрған күретамырына неге біреулер жауапсыздықпен қарайды? Қазынадан жолға қаржыны аямай-ақ бөліп жатыр. Ал сенім білдірген мамандардың жауапсыздығы міне, осындай. Сан бар, сапа жоқ. Сонда дейміз-ау, өздері жөндеп кеткен жерден лезде пайда болған от орнындай шұңқырларды мердігерлер көрмей отыр ма? Әрине, көріп-біліп отыр. Сіз өз бақшаңызда өсіп кеткен арамшөпті немесе қораңызда ақсап жатқан қойды көрмеуіңіз мүмкін емес қой? Бұл да сол сияқты. Бірақ, ойылған шұңқыр жатыр. Оны бітеу үшін тағы миллиондаған қаражат керек-ау, шамасы. Әйтпесе, үйреншікті тәсілге салып шұңқырларды топырақпен толтыра салу дегенің не тәйірі?
