Санитарлық аймақ тұрғындары басқа жерлерге көшіріле ме?

Облыстық әкімдікте облыс әкімінің орынбасары Дүйсенғазы Мусиннің төрағалығымен Өскемен қаласындағы өнеркәсіптік кәсіпорындардың санитарлық қорғау аймақтарындағы экологиялық жағдай және оның тұрғындар денсаулығына әсерін зерттеу бойынша комиссияның көшпелі мәжілісі өтті.
Оның жұмысына аталмыш тақырыпқа тікелей қатысты министрліктер мен ведомстволардың мамандары, облыстың және қаланың атқарушы билігінің, облыс орталығының қала түзуші кәсіпорындарының өкілдері қатысты.
Облыс әкімінің орынбасары Дүйсенғазы Мусин жиында жағдайды зерттеу бойынша кешенді жұмыстар қолға алынғандығын және санитарлық аймақтан тұрғындарды басқа жерлерге орналастырудың маңыздылығын атап өтті. Өскемен қалалық әкімдігінің өкілдерінің мәліметінше, бұл шамамен 12 мыңға тарта адамды құрайды.
– Аталған комиссияның құрамына медицина, білім беру салаларының қызметкерлері мен эколог мамандар кіріп отыр. Олар бұл өзекті мәселені түбегейлі зерттеп, соңғы нүктесін қоятын болады,-деді Дүйсенғазы Мусин.
Облыс орталығының тұрғындары үшін бұл маңызды шаруа Премьер-Министрдің тапсырмасы негізінде жүргізілуде және жыл соңына дейін аяқталуы тиіс. Сондықтан жыл бітуге аз уақыт қалғандықтан, шаруаны жеделдеткен дұрыс. Алайда, облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы басшысының міндетін атқарушы Медет Нұрғалиевтің айтуынша, мұндай ауқымды жобаларды жүзеге асыру үшін жоқ дегенде екі-үш жыл уақыт қажет және аз қаржыны талап етпейді. Ал біздің жағдайымызда үдерісті тездету үшін мерзім айтарлықтай қысқартылып отыр.
Зерттеу жұмыстарын жүргізу қоғам өкілдерін қатыстыра отырып, «Экосервис-С» ЖШС тәуелсіз компаниясына тапсырылып отыр. Оның директоры Ғалым Беркімбаевтың мәлімдеуінше, жұмыстар бірнеше бағыттар бойынша жүргізілген. Бұл біріншіден атмосфераның ластануына тұрақты мониторинг жүргізу болса, соның ішінде маусымдық жылжымалы өлшемдер мен қар сынамасының талдамалары бар. Сонымен қатар мамандар топырақтың, судың, өсімдіктер мен жануарлар әлемінің және зерттелетін аумақтағы радиациялық фонның жағдайын тексереді.
– Радиациялық зерттеулердің ретроспективті (өткенді шолатын) сараптамасы жүргізілді, санитарлық қорғау аймақтарында және фондық аумақтарда гамма-сәулеленудің радиоактивті жоғарылылығын зерделеу жұмыстары орындалды. Зерттеу аумақтары ретінде Жібек маталар комбинаты (КШТ) ықшам ауданы таңдалып алынды. Бұлардан бөлек ашық аумақтардағы сыртқы гамма-сәулеленудің эквиваленттік дозасының қуаттылығын өлшеу жүргізілді. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, белгіленген нормативтердің шегінен асу байқалмады,- дейді Ғалым Беркімбаев.
Мамандар ауызсудың сапасына да тексеру жасаған. Қазіргі уақытта бұл ақпараттар өңделу үстінде. Сонымен бірге жердің жоғарғы бөлігінде жинақталған ластаушы заттар мен олардың санитарлық қорғау аймақтарында және фондық аумақта көшуі бойынша да топырақтың құрамы зерттелген. Зерттеушілердің құзіретіне деректерді жинау мен зерттелген аумақтағы әлеуметтік-экономикалық бағаның сараптамасы да кіріп отыр. Бұл жерде негізінен экологиялық жағдай мен оның денсаулыққа әсері жайындағы тұрғындардың пікірлері негізге алынған. Сауалнамаға барлығы 423 адам қатысқан. Бұлардан басқа, тұрғындардың жекелеген топтарының иммунологиялық дәрежесін зерттеу қарастырылған. Қазірдің өзінде қан сынамалары алынып, иммунологиялық зерттеу жасалған. Нәтижелері талдануда.
– Бүгінгі таңда барлық зерттеулер жүргізіліп бітті,-дейді Ғалым Беркімбаев. – Енді тек күзгі өлшемдер мен өсімдік өнімдерінің, тамыр жемістілердің сынамаларын іріктеп алу қалып отыр. Алдымен солтүстік, солтүстік-шығыс өнеркәсіптік аумақтарында жүргізбекшіміз. Сондай-ақ, мектеп жасындағы балалардың физикалық, психологиялық дамуына тағы бір зерттеу жүргізіп, Мәскеуге жіберу үшін шаш сынамаларының жиынтығын алу жоспарланып отыр. Бұл бізге тұрғындардың денсаулығы мен экологиялық жағдайдың құрылымы туралы толық суреттеме жасауға, олардың талаптарға сәйкес келетінін тексеруге мүмкіндік бермек.
Мәжіліс барысында күн тәртібіндегі мәселеге қатысты Ұлттық экономика, Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму, Білім және ғылым, Энергетика министрліктерінің өкілдері де ойларын білдірді.
Көшпелі мәжілістің жұмысын қорытындылаған облыс әкімінің орынбасары Дүйсенғазы Мусин қарастырылып отырған мәселе өте күрделі жұмыс екендігін, сондықтан жүргізілетін зерттеулердің әрбір аспектісін егжей-тегжейлі тексеру қажет болатындығын атап өтті. Сонымен қатар белгіленген мерзімнен кешікпеген де жөн. Анықталып отырған проблеманы шешу жолында бірлесе жұмыс істеу керек. Естеріңізде болса, бұл мәселеге Өскемен қаласына жасаған былтырғы жұмыс сапарында Мемлекет басшысы да назар аударған болатын. Ең бастысы, мұның бәрі де тұрғындар игілігі үшін қолға алынып жатқандығын естен шығармаған абзал.

Дәурен Аллабергенұлы