Арктика мұзындай тақырыпты, алғаш рет ол өзі бұзып еді
Биыл – қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл. Айтулы датаны бүкіл ел болып атап өткелі отырмыз. Сонымен қатар бүгінгі мызғымас мемлекеттігіміздің негізін қалаған осынау тағылымды тарихымызды таразылап, өткен ғасырдың 60-70 жылдарында XV-XIX ғасыр аралығындағы қазақ хандығы өмір сүрген кезеңді өзінің «Көшпенділер» атты трилогиясында суреттеп, қазақ руханиятына өлшеусіз еңбек сіңірген, бұл туындылары замандастары тарапынан жоғары баға алған алаштың аса көрнекті жазушысы Ілияс Есенберлиннің дүниеге келгеніне де биыл 100 толады. Осы ретте қазақтың арқалы ақыны Қадыр Мырзалиевтің жазушыға арнаған өлеңін назарларыңызға ұсынғанды жөн көріп отырмыз.
Редакция.
Арктика мұзындай тақырыпты, алғаш рет ол өзі бұзып еді
Есенберлин Ілияс қызық еді,
Ерейменнің сілемі, үзігі еді.
Арктика мұзындай тақырыпты
Алғаш рет ол өзі бұзып еді.
Болса егерде алдында үлгің мықты,
Бір күн емес, ойлайсың мың күндікті.
Тығырықтан шығатын, тұйықтан да ол,
Пайдалана білетін мүмкіндікті.
Жаратпайтын жосықсыз қысылғанды,
Жақсы көрді сыйлыққа ұсынғанды.
Түсінде де таласып \”достарымен\” –
Тағдыр солай – ол әбден ысылған-ды.
Арғымағы болса да арық тіпті,
Аламанда, әйтеуір, жарып шықты.
Тірескеннің біразы шыдамады,
Тізесі де қатты еді жарықтықтың!
Саялайтын кісісін саялайтын,
Аялайтын адамын аялайтын.
Ағайын деп жатпайтын, ағайынды
Аямайтын жерінде аямайтын!
Елім дейтін, әйтеуір, жерім дейтін,
Ер үстінде ешкімге берілмейтін.
Жазуға да, әрине, жалықпайтын,
Егеске де, шіркін-ай, ерінбейтін!
Бұл мінез ғой…
Негізгі қоғам қамы –
Шежіреге шежіре жамалғаны.
Кім болғаның емес-ау керегі елге,
Керегі елге – артында не қалғаны!
Тарихқа да қажеті – не қалғаны,
Түк қалмаса – адамның жоғалғаны.
Ерлігіңді елемеу – қиянат та,
Еңбегіңді ескермеу – обал-дағы!
Сызат көрсе біреулер жарық десті,
Сырқат көрсе біреулер ғарып десті.
Кемеңгер бір жазушы деген оны
Көрмедім-ау бірде-бір әріптесті.
Әр сөзді, рас, оймыштап отырмады,
Дей алмайсың алайда опырмады.
Кірпіш томдар қамалдай көтеріліп,
Қалды астында кітаптың Оқырманы.
Мұның бәрі еңбек-ті, азап еді!
(Бір-біріне ағайын таза ма еді?!)
Томыңнан соң қылғытты томдарыңды
Тарихына шөлдеген қазақ елі.
Есенберлин Ілияс қызық еді.
Ескі таудың сілемі, үзігі еді.
Арктика мұзындай тақырыпты
Алғаш рет ол өзі бұзып еді!..
